مهندسی عمران یکی از شاخههای مهندسی است، که به طراحی، نگهداری و ساخت سازههای مصنوعی شامل جادهها، پلها، کانالها، سدها و ساختمانها میپردازد. از لحاظ قدمت، مهندسی عمران پس از مهندسی جنگ، دومین نظام مهندسی بهشمار میآید و امروزه مهندسی عمران، حد واصل مهندسی نظامی و مهندسی غیرنظامی محسوب میگردد. مهندسی محیط زیست، مهندسی ژئوتکنیک، ژئوفیزیک، ژئودزی، مهندسی حمل و نقل، علوم زمین، علوم جوی، مهندسی قانونی، مهندسی شهری، مهندسی هیدرولیک، علم مواد، مهندسی سازههای دریایی، مدیریت سواحل، نقشهبرداری و مهندسی سازه از جمله شاخههای علمی هستند که به بهبود پروژههای مهندسی عمران کمک میکنند.
آغاز فعالیتهای مهندسی عمران احتمالاً بین 4000 تا 2000 سال پیش از میلاد مسیح و در مصر باستان بودهاست.
هنگامی که انسانها زندگی عشایری را رها کردند؛ نیاز به ساختوساز جهت تأمین سرپناه پدید آمد.
در همان زمان گسترش حملونقل به نحو فزایندهای اهمیت یافت و به اختراع چرخ و همچنین آغاز دریانوردی منجر شد.
تا پیش از دوران مدرن، تفاوت واضحی بین مهندسی عمران و معماری وجود نداشت.
از ساخت هرمهای مصری میتوان به عنوان اولین نمونه از ساخت سازههای عظیم یاد کرد.
از دیگر سازههای تاریخی عمرانی میتوان به سامانه مدیریت آب قنات در ایران باستان (با قدمت بیش از 3000 سال)،
پارتنون در یونان باستان (447–438 پیش از میلاد)،
جاده? آپیا در روم باستان (312 پیش از میلاد)
دیوار بزرگ چین (220 پیش از میلاد) اشارهکرد.
در قرن هجدهم میلادی تعریف مهندسی عمران از مهندسی جنگ تفکیک شد.
جان اسمیتون اولین کسی بود که خود را مهندس عمران خواند. او کسی بود که فانوس دریایی ادیستون را بنا کرد و در سال 1771 به کمک همکارانش انجمن علمی مهندسان اسمیتونین را بنیان نهاد.
در سال 1818 مؤسسه مهندسان در لندن تأسیس شد و در سال 1820 توماس تلفورد، مهندس برجسته، اولین رئیس مؤسسه شد.
مؤسسه در سال 1828 مجوز سلطنتی را کسب کرد. متن این مجوز، مهندسی عمران را اینگونه معرفی میکند:
هنر هدایت منابع بزرگ قدرت در طبیعت برای استفاده و آسایش انسان، به عنوان ابزار تولید و حملونقل در کشور، جهت تجارت داخلی و خارجی، که در ساخت راهها،
پلها، قناتها، کانالها، هدایت رودها، و اسکلهها و ساخت بندرها، به کار میرود .